Symbolika Herbu Gminy Nur
W polu błękitnym laska Merkurego i kotwica rzeczna w słup złote (żółte), nad pasem falowanym srebrnym (białym).
Każdy element herbu ma trojaką symbolikę:sens dosłowny, czasem anegdotyczny (związany z wydarzeniem), uwarunkowany pochodzeniem, patronem, położeniem geograficznym
kolor, który ma konkretne odniesienia symboliczne położenie na polu tarczy, godła mogą być w różnoraki sposób rozplanowane względem siebie.
To wszystko, ujęte w ściśle określony zespół zasad kompozycji, składa się na herb. Elementy herbu mają – oprócz sensu dosłownego, nawet anegdotycznego, związanego z pochodzeniem, wydarzeniami w dziejach wspólnoty lokalnej, położeniem geograficznym – również sens symboliczny. Metale i kolory można “odczytywać” w świetle właściwej im symboliki, podziały i pola honorowe – zgodnie z symboliką przestrzenną i graficzną, a także w kontekście implikowanych przez nie przesłań.
Symbolika barw heraldycznych wywodzi się z niezwykle rozbudowanego świata form obyczajowych, stworzonych w kulturze rycerskiej. Z upływem lat, wskutek zmieniania się świata wartości, przybierała wielorakie znaczenia. Błękit według wykładni XV-wiecznej symbolizował prawość. W XVIII stuleciu oznaczał piękno, powab, łagodność. Z czasem stał się symbolem praworządności, patriotyzmu, stałości, lojalności, dyplomacji, pobożności. Złoto według heroldów z XV wieku było symbolem szlachetności, wzniosłości. W następnych stuleciach stało się uosobieniem najwyższych cnót: sprawiedliwości, łagodności, miłosierdzia. Nadawano je, by wyrazić bogactwo, szlachetność nie tylko materialną, ale przede wszystkim przymioty ducha. Człowiek, który miał w herbie złoto „bardziej niż inni zobowiązany był do kultywowania cnót rycerskich”. Srebro w średniowieczu znamionowało bogactwo. W późniejszych stuleciach zaczęło oznaczać pokorę, czystość, uczciwość, nieskazitelność, szczerość w sposobie bycia, lojalność.
Kaduceusz (gr. karykeion lub kerykeion, łac. caduceus), laska Merkurego (gr. Hermesa), posła bogów była to laska heroldów, opleciona przez dwa węże o zwróconych ku sobie głowach, niekiedy z parą skrzydeł u szczytu.
Pochodzenie laski Merkurego opisał na podstawie starożytnych mitów G.S. Bockler w dziele: Ars Heraldica. Das ist Hoch-edle Teutsche Adels-Kunst (Nürnberg 1688). Symboliczną laskę otrzymał Merkury od Apollina. Gdy przybył z nią do Arkadii, "znalazł dwa węże, które gryzły się wzajemnie; rzucił między nie laskę, aby je rozdzielić. Dlatego pręt lub laska takiej nazwy stała się znakiem pokoju, który nie znaczy niczego innego niż pokonanie trucizny wojny przez pokojowe. przyjazne słowa. Inni przyrównują laskę do dialektyki, która rozstrzyga między zmąconymi głowami, kto ma rację, a kto jej nie ma". Rzymianie stosowali kaduceusz jako symbol równowagi duchowej i dobrego postępowania; pręt wyraża potęgę, dwa węże - mądrość, skrzydła – pilność.
W alchemii dwa węże oplatające kaduceusz symbolizują równowagę siarki i rtęci, tzn. lotności i palności. przy czym rtęć reprezentuje Merkurego. W aspekcie żywiołów kaduceusz wyraża ich integrację, przy czym pręt odpowiada ziemi, skrzydła - powietrzu, węże - wodzie i ogniowi (falowanie toni i płomienia).
Kaduceusz jest godłem handlu i komunikacji. Hermes w starożytnej Grecji był starym bóstwem podróżnych, wędrowców, czczonym zapewne pierwotnie jako kopczyk kamieni przy drodze (prymitywny drogowskaz, do którego każdy przechodzień dorzuca kamyk), potem jako główny sterczący kamień (utrwalacz kopca), wreszcie (prawdopodobnie) jako herma stawiana również przed domami. Hermes/Merkury był opiekunem wymiany towarów, handlu, kupców, zysku, bogactwa (pierwotnie bydła, potem i pieniędzy), rzeczy znalezionych (hermaion) i przywłaszczenia, rabunku takich rzeczy, a zatem i złodziei (już jako niemowlę ukradł swemu bratu, Apollinowi, stado bydła, ale udobruchał go podarunkiem: lutnią sporządzoną ze skorupy żółwia).
W herbie Gminy Nur kaduceusz nawiązuje do tradycji osady targowej, potwierdzonych przywilejami książęcymi z lat 1434, 1437 i 1474.
Kotwica z racji swego przeznaczenia jest emblematem żeglugi, bóstw morskich, symbolem stałości, bezpieczeństwa, nadziei. W przedchrześcijańskiej ikonografii nagrobnej jako oznaka zawodu zdobiła grobowce żeglarzy. W czasach wczesnochrześcijańskich ze względu na podobieństwo do krzyża była symbolem Zbawienia (łac. crux dissimulata), kotwicą dla duszy człowieka, zgodnie z tekstem Listu św. Pawła do Hebrajczyków (6, 18-19):„My, którzyśmy się uciekli do trzymania podanej nam nadziei, którą mamy jak kotwicę duszy, bezpieczną i mocną”. Barokowy poeta W. F. von Hohberg w dziele: Lust- und Arzneygarten dess Königlischen Propheten Davids (1675) pisał: "Jak żeglarz rzuca kotwicę, / gdy w krąg wzburzone morze, / tak duszy niesie pociechę, / umacnia ją słowo Boże".
Niezależnie od tego, w heraldyce, jest przede wszystkim znakiem człowieka, który ma wybitne osiągnięcia w dziedzinie żeglugi, albo miasta portowego, np. Petersburga, w którego herbie skrzyżowane kotwice oznaczają port rzeczny i morski, granicę dwóch światów: bezkresnych połaci Rosji, wiernej tradycjom przodków oraz krajów zamorskich, mających inne wzorce kulturowe. Kotwica do XV w. nazywana była kotką (do dziś w białej flocie nazywana jest potocznie kotem), potem przyjęto nazwę kotew i kotwica. Chodziło o analogię: kot i kotwica mają chwytne pazury.
W herbie Gminy Nur kotwica symbolizuje port rzeczny na Bugu, z którego spławiano płody rolne do Gdańska i Europy Zachodniej, utworzony na mocy przywileju króla polskiego Zygmunta Augusta z 1568 roku.
Pas falowany w heraldyce symbolizuje rzekę, natomiast dolna część tarczy wyobraża ziemię, terytorium. Umiejscowienie pasa w podstawie kieruje myśl ku położeniu geograficznemu Gminy nad rzeką Bug. Ułożenie godeł w słup oznacza prawa, ochronę wartości przez nie symbolizowanych.
Wojciech Tutak, Paweł Dudziński
